DASAR PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Latarbelakang

Dalam tahun-tahun menuju kemerdekaan, telah timbul kesedaran
di kalangan pemimpin dan rakyat Malaysia tentang betapa
mustahaknya diadakan satu sistem pendidikan kebangsaan untuk
mengganti sistem pendidikan penjajah bagi memenuhi kehendak
negara. Atas kesedaran inilah lahir satu Dasar Pendidikan
(Pelajaran) Kebangsaan melalui Penyata Razak 1956 dan
dimaktubkan dalam Ordinan Pelajaran, 1957. Dasar pendidikan
ini telah disemak semula dalam tahun 1960 yang menghasilkan
Laporan Rahman Talib. Laporan Rahman Talib ini kemudian
dimaktubkan dalam Akta Pelajaran, 1961.

Kemudian, sebuah Jawatankuasa Kabinet telah ditubuhkan dalam
tahun 1974 untuk mengkaji semula Dasar Pendidikan dengan
tujuan untuk memperbaiki pelaksanaannya supaya matlamat
untuk melahirkan satu masyarakat yang bersatupadu dan
berdisiplin serta memenuhi keperluan tenaga rakyat yang
terlatih bagi pembangunan negara dapat dicapai. Laporan
Jawatankuasa ini telah diterbitkan dalam tahun 1979.

Rasional

Sistem pendidikan di zaman penjajahan telah berkembang tanpa
mengambilkira kepada keperluan pembangunan, pembentukan
identiti kebangsaan dan perpaduan negara. Sistem Pendidikan
berkenaan mengekalkan tumpuan taat setia rakyat pendatang
dan keturunan mereka kepada negara asal mereka dan menekan
suppress semangat pembangunan rakyat tempatan. Sistem ini
mungkin secocok dengan Tanah Melayu yang terjajah tetapi
apabila Tanah Melayu sudah merdeka, ia didapati tidak lagi
sesuai. Oleh itu, langkah-langkah diambil bagi menggubal
satu sistem pendidikan kebangsaan yang sesuai untuk negara
yang merdeka dan mempunyai matlamat-matlamat sendiri.

Objektif

Objektif dasar ini dinyatakan dalam Pendahuluan kepada Akta
Pelajaran, 1961, iaitu:

"BAHAWASANYA dasar pelajaran seperti yang diisytiharkan
dalam Ordinan Pelajaran, 1957 ialah untuk menubuhkan satu
sistem pendidikan yang akan dapat memenuhi keperluan negara
dan menggalakkan perkembangan kebudayaan, sosial, ekonomi,
dan politiknya..." Objektif ini dinyatakan secara am tetapi
dalam melaksanakannya, Kementerian Pendidikan dengan
berpandukan kepada Penyata Razak 1956 dan Laporan Rahman
Talib 1960, telah mentafsirkannya sebagai menyatupadukan
kanak-kanak sekolah berbilang kaum dan menyediakan tenaga
kerja ("tenaga rakyat," istilah yang digunakan oleh Laporan
Jawatankuasa Kabinet) bagi keperluan ekonomi.

Seterusnya, objektif-objektif ini diperkhususkan lagi
apabila Jawatankuasa Kabinet ditubuhkan dan bidang tugasnya
ditetapkan. Ini mencerminkan hasrat bahawa Dasar Pendidikan
diharapkan dapat memenuhi keperluan tenaga rakyat negara ini
dalam jangka panjang dan pendek dan melahirkan masyarakat
yang bersatupadu, berdisplin dan terlatih.


Falsafah Pendidikan Negara yang diasaskankepada hasrat
serta aspirasi negara dan dinyatakan secara bertulis baru-
baru ini memberi penekanan kepada usaha melahirkan insan
yang berilmu dan berakhlak, seimbang dan harmonis, yang
boleh mencapai kesejahteraan diri dan memberi sumbangan
kepada keharmonian dan kemakmuran masyarakat dan negara. Ini
menjadi satu matlamat penting sistem pendidikan kebangsaan.


Strategi Pelaksanaan


Beberapa strategi telah digubal untuk mencapai matlamat
Dasar Pendidikan yang telah ditetapkan seperti berikut:

(a) Menjadikan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa pengantar
yang utama;

(b) Mengadakan kurikulum yang sama dan berorientasikan
Malaysia bagi semua jenis sekolah;

(c) Mewujudkan sistem peperiksaan yang sama bagi semua;

(d) Melicinkan tatacara pengurusan pendidikan;

(e) Meningkatkan mutu pendidikan keseluruhannya dengan
menyediakan pendidikan yang menyeluruh, seimbang dan
bersepadu;

(f) Mengadakan peluang pendidikan asas selama sembilan
tahun;

(g) Mendemokrasikan pendidikan dari segi peluang dan mutu
dengan mengagihkan peruntukan secara adil dan memberi
perhatian khas kepada kumpulan yang kurang bernasib baik
dan kawasan luar bandar atau pendalaman;

(h) Menyediakan pendidikan rendah mengikut Kurikulum Baru
Sekolah Rendah (KBSR) yang berasaskan 3M iaitu membaca,
menulis dan mengira pada tahun 1983 yang menjurus kepada
kurikulum bersepadu Sekolah Menengah (KBSM) pada tahun
1989. Matlamat utama kurikulum baru ini adalah untuk
melahirkan individu yang seimbang dari segi ilmu
pengetahuan dan kemahiran yang sesuai dan mempunyai
moral serta nilai etika yang kukuh;

(i) Memperluaskan pendidikan Vokasional dan Teknik melalui
penyusunan semula kurikulum Sekolah Vokasional pada
tahun 1978;

(j) Mempelbagai dan memperbanyakkan kemudahan pendidikan di
peringkat universiti terutama dalam bidang sastera
gunaan dan sains gunaan;

(k) Mempertingkatkan pendidikan kerohanian, moral dan
disiplin;

(l) Menjadikan Bahasa Kebangsaan dan Bahasa Inggeris sebagai
mata pelajaran yang wajib diajar di sekolah-sekolah dan
memberi peluang yang sempuma bagi pembelajaran bahasa-
bahasa lain seperti Bahasa Cina dan Bahasa Tamil; dan

(m) Menggalakkan aktiviti ko-kurikulum yang memupuk disiplin,
seperti pasukan-pasukan kadet tentera, kadet polis,
pengakap, puteri Islam dan lain-lain.


Di samping strategi ini, Dasar Pendidikan Kebangsaan juga
dilaksanakan dengan mengada dan memperkembangkan tenaga
pengajar yang terlatih dan juga mendirikan sekolah-sekolah
selaras dengan pertambahan kanak-kanak. Di Kementerian/
Jabatan Pendidikan pula, beberapa Bahagian dan Jawatankuasa
yang meliputi perkara-perkara yang dibangkitkan oleh Dasar
Pendidikan Kebangsaan telah ditubuhkan atau diperkuatkan
bagi memastikan tercapainya hasrat Dasar Pendidikan ini.
Diantaranya termasuklah penubuhan Bahagian Perancangan dan
Penyelidikan Pendidikan, Bahagian Pelajaran Teknik dan
Vokasional, Jawatankuasa Pusat Kurikulum, Biro Buku Teks,
Majlis Sukan Sekolah-sekolah Malaysia, Jawatankuasa
Perancangan Pendidikan, Bahagian Perkhidmatan, Sebaran
Pendidikan dan Pusat Perkembangan Kurikulum.


Pencapaian Semasa

Di dalam menilai pencapaian semasa, dua matlamat utama Dasar
Pendidikan Kebangsaan yang hendak dilihat ialah:

(a) Sama ada pelaksanaan sistem pendidikan dan kurikulum
yang ada sekarang dapat melahirkan keperluan tenaga rakyat
dalam jangka pendek dan jangka panjang yang diperlukan oleh
negara; dan

(b) Sama ada sistem pendidikan negara telah dapat melahirkan
rakyat yang bersatupadu, berdisiplin dan terlatih.
Untuk mengetahui dengan tepat sama ada pelaksanaan Dasar
Pendidikan Kebangsaan telah dapat memenuhi keperluan tenaga
rakyat adalah satu perkara yang sukar. Hakikat ini diakui
oleh Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan Dasar
Pendidikan 1974. Antara sebab-sebab yang dinyatakan ialah
kurangnya kajian-kajian dibuat khusus untuk meneliti
kedudukan dan keperluan tenaga rakyat negara ini. Keperluan
tenaga rakyat yang bergantung kepada perkembangan ekonomi
negara memang sukar ditentukan memandangkan perkembangan itu
sangat dipengaruhi oleh iklim ekonomi dunia yang berubah-
ubah. Namun begitu, hasil dari pelaksanaan Dasar Pendidikan
Kebangsaan selama ini, tenaga rakyat yang dihasilkan pada
keseluruhannya dapat memenuhi keperluan gunatenaga negara
kecuali di beberapa bidang tertentu. Selaras dengan Dasar
Ekonomi Baru, Dasar Pendidikan Kebangsaan juga telah dapat
merapatkan jurang pengenalan bidang pekerjaan mengikut kaum
sama ada di dalam sektor awam ataupun swasta. Di samping itu
ianya telah dapat mengurangkan kadar kemiskinan terutamanya
bagi kaum bumiputera yang berpendidikan.

Mengenai matlamat melahirkan rakyat yang bersatupadu,
berdisiplin dan terlatih, ada tanda-tanda yang menunjukkan
bahawa ini telah tercapai. Misalnya kurikulum yang sama dan
bercorak kebangsaan telah sedikit sebanyak menimbulkan dan
memupuk perasaan dan kesedaran kebangsaan Malaysia di
kalangan mereka yang melalui sistem pendidikan kebangsaan.

Namun demikian, sukar dipastikan sama ada perasaan dan
kesedaran itu telah membuahkan perpaduan. Malah, walaupun
perpaduan wujud sekarang ini, sukar hendak dikatakan bahawa
ia adalah hasil daripada sistem pendidikan semata-mata
kerana perpaduan bukannya bergantung kepada satu faktor
sahaja walaupun sistem pendidikan merupakan satu daripada
faktor- faktor penting yang perlu diambilkira.

Program pendidikan dan latihan akan dimaju dan
dipertingkatkan di bawah Rancangan Malaysia Keenam (91-95)
ini untuk melahirkan tenaga kerja yang berpendidikan, mahir
dan terlatih. Setiap individu akan dilengkapkan dengan
pengetahuan dan kemahiran yang sesuai, tetapi juga untuk
melahirkan warganegara yang bertangungjawab serta mempunyai
nilai-nilai moral dan etika yang kukuh. Keutamaan yang lebih
kepada pendidikan dan latihan kerana ia akan membantu kepada
pencapaian matlamat Dasar Pembangunan Nasional (DPN,)
terutama untuk membasmi kemiskinan dan juga penyusunan
semula masyarakat. Penyediaan lebih banyak peluang
pendidikan dan latihan akan diberikan kepada golongan yang
berpendapatan rendah, ini akan meningkatkan pendapatan dan
peluang mereka untuk mendapat pekerjaan dan selanjutnya
menyumbangkan peningkatan agihan pendapatan.


Penutup

Dasar Pendidikan Kebangsaan sememangnya dapat menampung
keperluan-keperluan negara buat masa ini dan masa depan.
Selaras dengan hasrat negara untuk mencapai tahap negara
perindustrian adalah penting rakyatnya diberikan pendidikan
secucuk dengan keperluan-keperluan swasta bagi bidang-bidang
tertentu seperti pengeluaran, pelancongan, perkhidmatan, dan
sebagainya. Oleh itu dasar ini bukan sahaja dapat memenuhi
keperluan tenaga manusia dari segi jumlah tetapi juga dari
segi kualiti. Dasar ini seharusnya dapat menggalakkan lebih
ramai rakyat yang terlibat secara aktif dalam bidang
keusahawanan dan tidak bergantung semata-mata kepada
kerajaan untuk mencari kerja. Ini adalah selaras dengan
dasar kerajaan semasa yang menekankan penyertaan swasta
secara aktif.


Sumber : Pejabat Perdana Menteri
http://vlib.unitarklj1.edu.my/htm/didik.html

Nota:
Perkembangan/keadaan semasa pendidikan negara selepas Rancangan Malaysia Keenam (91-95) akan diperolehi/dikaji.